Sinopsis
Denbora aurrera eta Robert Walser (1878-1956) XX. mendeko
aleman-idazle handienen artean kokatua dago egun. Haren
bizialdian, ordea, kritikak ez zuen aintzat hartu, ezta baloratu
ere, nahiz eta idazle garaikide batzuek biziki ederretsia izan
-Franz Kafkak ikaragarri miresten zuen, eta orobat Musil, Hoffmannsthal,
Walter Benjamin, Hermann Hesse eta bestek-. Geroago, 1970eko
hamarkadaren erdialdean, hainbat idazle, besteak beste, Thomas
Bernhard, Peter Handke, Uwe Johnson, haren garrantziaz jabetu
ziren, porrotaren grina inork baino hobeto adierazten asmatu
zuen idazlea berreskuratu zuten, eta harrezkero irakurleen mira
walsertarra hazi baino ez da egin.
"Hemen oso gutxi ikasten da, huts egiten du irakaslanak, eta
gu, Benjamenta Institutuko mutilak, ez gara ezertara iritsiko,
hots, guztiok behe mailako zerbait txiki-txikia izango gara
gerora bizitzan. Hartzen dugun heziketa gugan pazientzia eta
obedientzia barneraraztean datza nagusiki, bi bereizgarri, lorpen
gutxi edo batere ez promesten dutenak. Barne lorpenak, bai.
Baina zer atarramentu ateratzen da halakoetatik? Barne garaipenek
inori ematen al diote jateko?"
Horrela hasten da Jakob von Gunten, izen bereko ikaslearen
egunkaria; hau izan zen Robert Walserren eleberrietan hirugarrena
eta, haren begietan, kuttunena. Hemen, bere obra guztian bezala,
sentiarazten dizkigu, nahasian, zehatza eta doigabea, pisua
eta arina, lotsagabea eta begirunetsua: hori da, neurri handi
batean, bere obraren originaltasuna, ez arriskurik gabea bere
gogoaren orekarako. Hor igartzen da halaber, antzaz eta antzez,
autorearen silueta betiere alderraia.